Zamanın Hızında Kaybolmak: Tükenmişlik Sendromu Küresel Bir Salgın mı?

Saatler yetmiyor, günler geçmiyor, işler bitmiyor. Modern insan, hayatını “yetişmek” üzerine kurmuş gibi... Ekranlar arasında bölünmüş zihinler, çoklu görev illüzyonuna kapılmış hayatlar ve sonunda; tükenmişlik.

Tükenmişlik Sendromu, yalnızca bir meslek hastalığı olmaktan çoktan çıktı. Artık öğretmeninden sanatçısına, ev emekçisinden CEO’ya kadar herkesi etkileyen bir durum. Dünya Sağlık Örgütü’nün de tanıdığı bu sendrom; duygusal yorgunluk, kişisel başarıda azalma ve duyarsızlaşma ile kendini gösteriyor.

Dijital çağda her şey çok hızlı. Bildirimler, e-postalar, mesajlar, yapılacaklar listeleri... Zihnimiz sürekli “meşgul” ama bir o kadar da dağınık. İnsanlar artık neyi neden yaptığını bile sorgulamıyor, sadece bir şeylere “yetişmeye” çalışıyor.

❝ Kendini bitirmeden hiçbir iş bitmez. ❞

Uzman psikologlar, bu tükenişin önüne geçmek için şunları öneriyor:

• Zaman yönetimi konusunda bilinçli farkındalık geliştirmek

• Gün içinde dijital detoksa zaman ayırmak

• “Yapılacaklar” kadar “yapılmayacaklar” listesi oluşturmak

• Dinlenmenin tembellik değil, üretkenliğin ön koşulu olduğunu kabul etmek

• Kendine karşı daha şefkatli olmak
   

KÜRESEL BOYUTTA YORGUNLUK

Yapılan araştırmalar, özellikle pandemi sonrası dönemle birlikte dünya genelinde tükenmişlik oranlarının yüzde 40’ın üzerine çıktığını gösteriyor. Özellikle kadın çalışanlarda, sağlık emekçilerinde ve beyaz yakalılarda bu oran daha da yüksek. Sadece bireysel değil, sistemsel olarak da yavaşlamaya ihtiyacımız var. Belki de artık hız değil, denge zamanıdır.

Kaynakça:

• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Hastalıkların Uluslararası Sınıflandırması (ICD-11) – “Tükenmişlik” tanımı

• Harvard Business Review, Tükenmişlik Kişilerle Değil, Çalışma Ortamıyla İlgilidir (2022)

• The Lancet Halk Sağlığı Dergisi, İş Yerinde Ruh Sağlığı: Harekete Geçme Zamanı (2021)

• Amerikan Psikoloji Derneği, Amerika’da Stres Raporu 2023

• Türk Dil Kurumu ve DSM-5 El Kitabı – “Tükenmişlik Sendromu” tanımları