Bilgi Zehirlenmesi: Sürekli Haberdar Olmak Neden Yoruyor?

Dijital çağda bilgiye ulaşmak hiç olmadığı kadar kolay. Ancak bu kolaylık, beraberinde ciddi bir yük de getiriyor: Bilgi zehirlenmesi. Sosyal medyadan haber uygulamalarına, mesajlaşma gruplarından e-posta kutularına kadar sürekli akan bilgi seli, zihnimizi yoran, odaklanmamızı zorlaştıran ve ruh sağlığımızı tehdit eden bir hâle gelebiliyor.

Bilgi Zehirlenmesi Nedir?

Bilgi zehirlenmesi (infobezite), bireyin gereğinden fazla bilgiye maruz kalması ve bu bilgiler arasında ayrım yapamaması sonucu oluşan zihinsel yorgunluk durumudur. Bu durum, konsantrasyon bozuklukları, stres, anksiyete ve karar verme süreçlerinde zorlanma gibi sonuçlar doğurur.

Neden Artıyor?

• Sürekli bağlantıda olma hâli: Akıllı telefonlar ve sosyal medya platformları, günün her anında yeni bir bilgi akışı sunuyor.
   

• Bildirim kültürü: Her an çalan bildirimler, beynimizi sürekli alarm hâlinde tutuyor.
   

• Çoklu görev baskısı: Aynı anda birçok konuyla ilgilenmeye çalışmak, bilişsel kaynakları tüketiyor.
   

• Doğruluğu sorgulanmamış içerikler: Bilgi kirliliği arttıkça neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlamak zorlaşıyor, bu da zihinsel yükü artırıyor.
  

Belirtiler

• Sürekli yorgun hissetme
   

• Dikkat dağınıklığı ve unutkanlık
   

• Karar vermede zorlanma
   

• Artan stres ve kaygı düzeyi
   

Çözüm Önerileri

• Dijital detoks: Günde belirli saatlerde bildirimleri kapatarak zihnini dinlendirmek.
   

• Bilgi diyeti: Güvendiğin kaynakları seçmek ve gereksiz bilgi akışını azaltmak.
   

• Zaman yönetimi: Sosyal medya ve haber tüketimini belirli zaman dilimleriyle sınırlamak.
   

• Mindfulness teknikleri: Anda kalma çalışmalarıyla zihinsel karmaşayı azaltmak.

Bilgi çağında yaşamak, beraberinde büyük fırsatlar getirse de ruh sağlığımızı korumak için bilgi tüketimimizi bilinçli şekilde yönetmek zorundayız. Az ama öz bilgiyle yaşamak, zihinsel yükümüzü azaltır ve daha dingin bir hayat sürmemizi sağlar.

Kaynakça: 

Türk Psikologlar Derneği – Bilgi Kirliliği ve Ruh Sağlığı Üzerine Yayınlar
https://www.psikolog.org.tr
 

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi
“Dijital Tüketim ve Zihinsel Yorgunluk”
https://npistanbul.com
 

Acıbadem Sağlık Grubu
“Bilgi Çağında Stres ve Dikkat Yönetimi”
https://www.acibadem.com.tr
 

Yeditepe Üniversitesi Hastanesi
“Ekran Yorgunluğu ve Bilgi Tüketiminin Etkileri”
https://yeditepehastanesi.com.tr
 

Psikoloji İstanbul & Bütüncül Psikoterapi Merkezi
“Bilgi Kirliliği ve Anksiyete Üzerine Yazılar”
https://www.psikolojistanbul.com
 

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları – Yeni Medya ve Bilişsel Yüklenme Konuları
https://www.anadolu.edu.tr